Aktif ve Pasif Cümle Nedir?
İngilizce dilinde cümleler, genellikle iki şekilde yapılandırılır: aktif ve pasif. Aktif cümlelerde özne, fiili doğrudan gerçekleştiren tarafken, pasif cümlelerde özne, fiilin etkisi altında kalan taraf olur. Bu iki yapı, cümlenin anlamını ve vurgusunu büyük ölçüde etkiler.Aktif cümlelerde özne, eylemi doğrudan gerçekleştirdiği için cümleler genellikle daha dinamik ve etkileyici bir ton taşır. Örneğin, “Ali kitabı okur” cümlesinde Ali özne ve eylemi gerçekleştiren kişidir. Burada vurgulamak istediğimiz, eylemin kim tarafından yapıldığıdır.
Pasif cümlelerde ise durum biraz farklıdır. Pasif yapılar, öznenin eylemi gerçekleştirmediği, aksine eylemin özneye yapıldığı durumları ifade eder. Örneğin, “Kitap Ali tarafından okunur” cümlesinde kitap, eylemin pasif tarafıdır. Burada, kitap üzerinde bir eylem olduğunu belirtmek için pasif yapı kullanılmıştır.
Aktif Yapılar
Aktif cümle yapısı genellikle "özne + fiil + nesne" şeklinde düzenlenir. Bu yapı, cümlenin dinamik ve etkili olmasını sağlar. Aktif cümleler, yazılı ve sözlü anlatımda sıkça kullanılır. Örnek vermek gerekirse:- “Öğrenciler ödevlerini tamamladı.”
- “Kedi fareyi yakaladı.”
- “Annesi ona bir hediye verdi.”
Bu cümlelerde özne, eylemi gerçekleştiren taraf olarak belirgin bir şekilde öne çıkmaktadır. Aktif cümlelerin avantajı, durumu daha açık ve net bir şekilde ifade etmeleridir.
Pasif Yapılar
Pasif cümle yapısı ise, genellikle "özne + to be (fiil) + past participle" (geçmiş zaman ortacı) şeklinde düzenlenir. Bu yapı, eylemin kim tarafından gerçekleştirildiğinden çok, eylemin özne üzerindeki etkisini vurgular. Pasif cümlelerin bazı örnekleri şunlardır:- “Ödev, öğretmen tarafından kontrol edildi.”
- “Yeni kitap, yayınevi tarafından basıldı.”
- “Evin kapısı açıldı.”
Pasif cümleler, özellikle bilimsel yazılarda, resmi belgelerde veya eylemin kim tarafından gerçekleştirildiğinin önemsiz olduğu durumlarda yaygın olarak kullanılır. Bu yapı, okuyucuya bilgi verirken, eylemin özne üzerindeki etkisini ön plana çıkarır.
Aktif ve Pasif Yapıların Kullanım Alanları
Aktif ve pasif yapıların kullanımı, bağlam ve amaca bağlı olarak değişiklik gösterir. Eğer bir yazıda veya konuşmada eylemi gerçekleştiren kişi veya nesne ön plandaysa, aktif yapı tercih edilir. Örneğin, bir hikaye anlatımında karakterlerin eylemleri vurgulanmak istendiğinde aktif cümleler daha etkili olur.Ancak, eylemin kim tarafından yapıldığını belirtmenin önemli olmadığı durumlarda pasif yapı tercih edilebilir. Örneğin, bir olayın sonuçları veya etkileri hakkında konuşurken pasif cümleler kullanmak, durumu daha nesnel bir şekilde ifade etmemizi sağlar.
Aktif ve Pasif Yapıların Dönüşümü
İngilizcede aktif cümleleri pasif cümlelere dönüştürmek oldukça basittir. Bunun için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:1. Cümledeki nesneyi özne yapın.
2. Fiilin doğru formunu "to be" ile birlikte kullanın.
3. Fiilin geçmiş zaman ortacını (past participle) ekleyin.
4. Eğer gerekiyorsa, eylemi gerçekleştiren kişiyi belirtmek için “by” edatını kullanın.
Örneğin, "Ali kitabı okur." cümlesini pasif yapıya dönüştürürsek:
1. Kitap özne olur.
2. "is" (şu anda) veya "was" (geçmişte) gibi uygun bir "to be" formu seçilir.
3. "read" (okumak) fiilinin geçmiş zaman ortacı olan "read" (okundu) kullanılır.
4. Eylemi gerçekleştiren "Ali" ise "by Ali" şeklinde eklenir.
Sonuç olarak, cümle “The book is read by Ali.” şeklinde pasif hale gelir.
